Primena atorvastatina kod pacijenata sa Diabetes mellitusom
24. 5. 2021
Posmatrajući diabetes mellitus (DM) kao bolest krvnih sudova, od vrhunskog značaja je prevencija promena na krvnim sudovima. Kako je prevencija promena na krvnim sudovima u isto vreme i osnov prevencije kardiovaskularnih bolesti (KVB), može se zaključiti da je prevencija oboljevanja krvnih sudova u žiži tretmana DM, kao i KVB. Opšte prihvaćen je stav da je osnov prevencije bolesti krvnih sudova dugogodišnja primena statina. Gde je u tome mesto atorvastatina?
Prema Colhoun HM i koautorima (N=2838, studija trajanja 2 godine), za primarnu prevenciju KVB kod bolesnika sa DM (bez povišenih vrednosti LDL-holesterola) preporučuje se primena 10 mg atorvastatina dnevno.
Jiang H. i saradnici upoređujući sa dozom od 80 mg, smatraju da je doza od 40 mg atorvastatina dnevno efikasno deluje na metabolizam masti kod pacova sa DM tip 2, sa minimalnim neželjenim efektima. Paseban M. i saradnici smatraju da kombinovana primena acetilsalicilne kiseline, metformina, kaptoprila i atovastatina međusobno podstiče njihov antioksidantni efekat na mozak, što je osnov za poboljšanje kognitivne funkcije.
I na kraju, Arca M. upoređujući više kliničkih studija gde je atorvastatin primenjen za
- primarnu (CARDS, ASCOT-LLA, HPS studije) i
- sekundarnu (GREACE, TNT, PROVE-IT studije) prevenciju KVB kod DM konstatuje dokazanu efikasnost atorvastatina u ovoj indikaciji.
U CARDS studiji je primenjena doza 10 mg atorvastina kod bolesnika sa DM sa efektom smanjenja akutne koronarne bolesti, koronarne vaskularizacije i cerebrovaskularnog insulta za čak 37% (p = 0.001; sa efektom već od 6 meseca primene leka).
U ASCOT-LLA studiji i HPS studiji je registrovan sličan stepen smanjenja KV događaja, ali sa navedenim efektom tek posle 15-18 meseci primene leka. U GREACE substudiji primenom atorvastatina ukupni mortalitet je smanjen čak za 52%, koronarni mortalitet za 62%, a šansa za nastanak koronarne bolesti 59%, za šlog 68%.
U TNT substudiji, učestalost kardiovaskularnog incidenta (praćeno je vreme od pojave DM do pojave- smrt usled koronarne bolesti, nefatalni infarkt miokarda, pojava CVI) je signifikantno smanjena kod bolesnika sa DM u većoj meri ukoliko je umesto 10 mg korišćena doza od 80 mg dnevno.
U PROVE-IT substudiji atorvastatin kod pacijenata sa DM postiže bolji stepen KV prevencije u odnosu na pravastatin.
U ASPEN studiji, primenom atorvastatina se kod bolesnika sa DM postiže bolja primarna i sekundarna prevencija KVB – većim stepenom smanjenja LDL holesterola za 29% (iako bez signifikantne razlike u odnosu na postignutu primarnu/sekundarnu prevenciju KVB bolesti). U CHD studiji kod bolesnika sa metaboličkim sindromom (deo TNT studije) boljom kontrolom LDL holesterola se postiže smanjenje od 44% apsolutnog KV rizika.
Literatura:
- Helen M Colhoun 1 , D John Betteridge, Paul N Durrington, Graham A Hitman, H Andrew W Neil, Shona J Livingstone, Margaret J Thomason, Michael I Mackness, Valentine Charlton-Menys, John H Fuller, CARDS investigators. Primary prevention of cardiovascular disease with atorvastatin in type 2 diabetes in the Collaborative Atorvastatin Diabetes Study (CARDS): multicentre randomised placebo-controlled trial. Lancet 2004;364(9435):685-96.
- Hua Jiang , Hong Zheng . Efficacy and adverse reaction to different doses of atorvastatin in the treatment of type II diabetes mellitus. Biosci Rep 2019;39(7):BSR20182371.
- Maryam Paseban , Reza Mohebbati , Saeed Niazmand , Thozhukat Sathyapalan, Amirhossein Sahebkar . Comparison of the Neuroprotective Effects of Aspirin, Atorvastatin, Captopril and Metformin in Diabetes Mellitus. Biomolecules 2019;9(4):118.
- Marcello Arca. Atorvastatin efficacy in the prevention of cardiovascular events in patients with diabetes mellitus and/or metabolic syndrome. Drugs 2007;67 Suppl 1:43-54.
